Blandino's in Brussel

Gastronomen, zeker die met een voorkeur voor riviervis, doen er dezer dagen goed aan de actualiteit te volgen, willen ze niet voor verrassingen komen te staan. Je zal maar achteloos een gebakken forelletje bestellen - 'in botersaus graag, ober': voor je het weet zitten Luckas Vander Taelen en de Mossad je achter de veren.

Want de forel is verbrand. Schuldig aan passieve collaboratie als zijnde het lievelingsgerecht van Adolf Hitler. Dat mag je niet zeggen, en je mag het nog veel minder klaarmaken, want op die manier riskeer je de Führer een menselijk gezicht te geven. En Hitler vermenselijken is de eerste stap naar negationisme, althans volgens Michael Freilich van Joods Actueel.



Nu kun je over de nazi's veel beweren, maar dat ze allen behoorden tot de soort Homo sapiens sapiens, is boven alle twijfel verheven. Toch is het uitgerekend dat wat de tegenstanders van de bewuste aflevering van Plat préféré tegen de borst stoot.

Waarom toch? Wie is er zestig jaar na datum mee gebaat om Hitler voor te stellen als een monster dat zich voedt met het bloed van jonge maagden? Is het niet juist veel intrigerender te bedenken dat een man die wel een gebakken visje lust, miljoenen mensen de dood kan injagen?

Vers geschoten partizaan

In de pers regende het de afgelopen dagen alvast emotionele reacties. “Het hongerrantsoen in het Fort van Breendonk bestond uit 3 tassen koffie en 100 gram brood per dag. Dat de topchef tijd besteedt aan het opwaarderen van dat menu”, aldus François De Coster, voorzitter van de vereniging van Belgische politieke gevangenen.

Hugo van Minbruggen, van de website verzet.org, noemt het idee 'geheel smakeloos', en suggereert vervolgens met aanstekelijk enthousiasme wat er dan wel op het menu van Hitler stond: 'doodgeslagen Jood', 'pas geboren zigeunerkind met zweepslagen', 'vers geschoten Partizaan', 'gecastreerde Homoseksueel', 'gecremeerde Jodenkinderen', 'gemartelde Vrijmetselaar', 'bont en blauw geslagen zwarten en Aziaten'.

De VRT kan zich uiteraard geen rel veroorloven, en heeft de bewuste aflevering dan maar vervangen door die van volgende week, iets met risotto en Maria Callas. Ongetwijfeld even lekker, maar het blijft toch flauw van de openbare omroep om enerzijds hun steun aan de programmamakers te betuigen en anderzijds de critici meteen hun zin te geven.

Schokeffect

Wanneer de woorden 'forel op Beierse wijze' en 'Blood & Honour' in dezelfde zin opduiken, dan wordt het mij als historicus werkelijk droef te moede. Wat is er gebeurd met good old relativeringsvermogen? Waar zit het historisch besef als zo'n complex fenomeen als het nazisme wordt gereduceerd tot 1 onwaarschijnlijke boeman met een snorretje? Hebben we daarvoor die eindeloze stroom WOII-documentaires op Canvas uitgezeten?

Waarmee ik niet gezegd wil hebben dat de keuze van Jeroen Meus perfect verdedigbaar is. 't Is toch slikken als je het rijtje beroemdheden en hun lievelingsgerecht afgaat: Johnny Cash, Freddie Mercury, Roald Dahl. En Adolf Hitler.

Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat ze er den Dolf louter hebben bijgenomen voor het schokeffect. Misschien zelfs buiten het medeweten van de presentator, want zeg nu zelf: kunt u zich voorstellen dat een man die volschiet bij een bezoek aan Roald Dahls schrijfhut, op het idee komt om het lievelingskostje van zo'n ongeëvenaarde ploert te bereiden?

Hier en daar doen nu geruchten de ronde, als zou forel met blanke botersaus niet het lievelingsgerecht van Hitler zijn geweest. Sensatie! De Blandino's volgen de ontwikkelingen op de voet, en hopen stilletjes dat Meus voor de tweede reeks toch wat minder controversiële onderwerpen kiest. Iemand een suggestie?

Wat al enkele weken in de lucht hing, is dit weekend eindelijk gebeurd: Dirk Geeraerd is niet langer trainer van KSV Roeselare. Twee punten uit negen wedstrijden en de 0-3 afgang in de derby tegen Zulte-Waregem deden Geeraerd de das om.

Wie me kent, weet dat ik een vurig supporter ben van Roeselare. Ik volg de club op de voet en zou mijn visie kunnen geven op de vraag of Geeraerd al dan niet terecht aan de kant is geschoven. In een poging om het een beetje boeiend te houden voor de niet-voetballiefhebber, kies ik voor een andere invalshoek.

Het ontslag van een voetbalcoach is altijd een hapklare brok voor de media. Een trainerswissel komt zelden uit de lucht gevallen: de crisisperiode die aan het ontslag vooraf gaat, is vanuit journalistiek standpunt uiteraard veel boeiender dan het positieve verhaal over een rustige en stabiele club. De manier waarop de media over die 'crisissfeer' berichten, en hoe ze zelf vaak een actieve rol spelen is bijzonder interessant om volgen.


"Er zit een Jood in het bestuur!"

Laat ons de casus Dirk Geeraerd en Roeselare als voorbeeld nemen. Twee seizoenen geleden, begin februari 2007, staat Roeselare knap zesde in de stand, na drie opeenvolgende overwinningen. Absoluut een mooie en onverwachte prestatie van de ploeg en zijn coach, maar amper een woord hierover in de media.

Want, wat vulde in die periode dan wel de kolommen van de sportbijlagen? Een crisis natuurlijk... Het zat op dat moment behoorlijk scheef bij één van de topclubs. Na de pijnlijke overwinning van Roeselare op het veld van Club Brugge, mochten Emilio Ferrera, Franky van der Elst en Marc Degryse hun bureau in Jan Breydel leeg maken.

Die laatste werd door iedereen openlijk uitgespuwd voor zijn falend transferbeleid. De onverwerkte frustratie dat Degryse ruim 15 jaar eerder de overstap had gemaakt van Club naar Anderlecht kwam op een pijnlijke manier terug naar boven. Ik citeer letterlijk de Club Brugge-aanhang tijdens de match tegen Roeselare: "Er zit een Jood in het bestuur". U merkt het: meer dan genoeg conflictueuze materie om verslag over uit te brengen.

Terug naar de actualiteit nu. Dit seizoen gaat het van kwaad naar erger bij Roeselare. In de meerderheid van de wedstrijden is het niveau van de ploeg ondermaats. En als het elftal dan toch eens behoorlijk voor de dag komt, krijgt het geen loon naar werken. Kortom: het 'crisisspook' dwaalt al een aantal weken rond op Schiervelde. En die malaise, daar besteedt de pers natuurlijk wel heel wat aandacht aan.

Zoals dat altijd gaat, waren de journalisten er als de kippen bij om de vraag te stellen of de positie van Dirk Geeraerd bij Roeselare niet ter discussie staat. Niet dat daar iets verkeerd mee is, want het is uiteraard hun plicht om dat soort kritische vragen op te werpen.

Toch mag de impact van de berichtgeving rond zo'n crisis niet onderschat worden. Eens de media stelt dat de stoel van de coach begint te wankelen, is er geen houden meer aan. Bestuursleden, spelers, supporters , tot zelf de terreinmeester toe, allemaal werden ze gevraagd of Geeraerd al dan niet ontslagen moest worden.

Maar de media zaten er dus naast. Die maandag, tijdens die quiz, heb ik heel wat over en weer ge-sms't om te weten hoe de situatie evolueerde. Zonder arrogant te willen overkomen kan ik stellen dat ik een 'rechtstreekse bron' heb binnen het bestuur van de club. Op het moment dat die bewuste quizvraag gesteld werd, en het persbericht nog niet vertrokken was, wist ik al dat het Roeselaarse bestuur, tegen alle verwachtingen in, Dirk Geeraerd nog niet ontslagen had.

De messen bleven echter geslepen. Het bestuur had immers beslist dat Geeraerd na iedere wedstrijd zou geëvalueerd worden. In de redenering dat de thuiswedstrijd tegen Zulte-Waregem wel eens de laatste zou kunnen zijn met Geeraerd aan het roer, stuurde de VRT een extra cameraploeg naar Schiervelde. De opdracht was heel simpel: volg de trainer voor, tijdens en na de wedstrijd. Een eer die normaal alleen weggelegd is voor 'toptrainers', genre Preud'homme en Matthijsen. Het resultaat kan u hier bekijken onder de ietwat dramatische titel: "De laatste uren als trainer."

De sportredactie van de VRT had dus juist gegokt, want Geeraerd werd gisteren uiteindelijk toch aan de kant geschoven. Al is er in principe geen sprake van 'ontslag'. De ex-trainer van Waasland heeft een contract in Roeselare tot 2010 en dat wordt niet verbroken. Het persbericht van de club stelt letterlijk dat "Dirk Geeraerd als hoofdtrainer op non-actief wordt gezet." Concreet betekent dit dus dat de voormalige sociaal assistent waarschijnlijk binnen de club actief blijft, maar dan in een andere functie.

Strikt genomen is Geeraerd dus niet 'ontslagen' door Roeselare, het contract blijft lopen. Het kan overkomen als 'mierenneukerij', maar ik vind het toch frappant dat die nuance bij heel wat media verloren ging. Sporza.be plaatste het volgende bericht op haar site, toen de beslissing net bekend gemaakt was:

Roeselare zet Geeraerd aan de deur

zo 26/10/08 - KSV Roeselare heeft vandaag zijn trainer Dirk Geeraerd ontslagen. De club kende een barslechte competitiestart: met twee punten uit negen wedstrijden staat het op de laatste plaats. Assistent-trainer Nico Vanderdonck neemt voorlopig over.

Ook de concurrentie van sport.be maakte dezelfde fout.

Uiteraard begrijp ik dat de kop: "Roeselare zet Geeraerd op non-actief" helemaal niet zo sterk is als de koppen uit de vorige twee berichtjes. En uiteraard is er maar een flinterdunne grens tussen 'op non actief plaatsen' en iemand ontslaan.

Maar toch vind ik het ergens niet kunnen dat je verkondigt dat iemand ontslagen is terwijl dat eigenlijk niet zo is. Idealiter moet je volgens mij streven naar een sterk verhaal, maar dan wel een correct verhaal.

Tot slot nog een voorbeeld waar de journalist, naar mijn bescheiden mening, het bericht wel goed aanpakt. Het Nieuwsblad van vandaag schrijft het volgende op de tweede pagina van het sportkatern:

Roeselare begint aan een moeizame zoektocht naar een nieuwe coach nadat Dirk Geeraerd gisteren door de club op non-actief is gezet.

De kop is sterk en beeldend, maar door de inleidende zin doet Het Nieuwsblad de waarheid zeker geen geweld. Al zal dat Dirk Geeraerd op dit moment waarschijnlijk een zorg wezen.